Halk arasında bunama olarak bilinir. Bu yüzden demans nedir sorusunun cevabı çok merak edilmektedir. Genellikle yaşlılarda görülse de bazı durumlarda gençlerde de meydana gelebilir. Sık olarak bilinen Alzheimer bu hastalığın türleri arasında yer alır. Oluşmaları bir anda değil, yavaş bir şekilde gerçekleşir. Zamanla da ilerlemeye devam eder.
Önlem almak tam anlamıyla mümkün olmazsa da bazı şeyler yararlı olabilir. Örneğin bulmaca çözmek, kelime oyunları oynamak zihni açık tutmak için etkili yollar arasındadır. Ayrıca düzenli spor yapmak, sağlıklı beslenmek ve sigara kullanmakta yararlıdır.
Demans Hastalığının Genel Belirtileri
Demans hastalığı ileri yaşlarda sıklıkla karşımıza çıkan ‘’bunama’’ hastalığı olarak tanımlanan bir hastalıktır. Bu hastalığın genel olarak görülen bazı belirtiler vardır. İşte demans belirtilerinden bazırları:
- Sık eşya kaybetmek
- Yürümekte zorluk çekmek
- Davranışlarda değişikliklerin meydana gelmesi
- Saldırgan tavırların oluşması
- İletişimde zorlanmak
- Halüsinasyon görmek
- Kendi evinin odalarını karıştırmak
- En yakınlarının adını unutmak
- Kişisel bakımlarını yerini getirememek
- Önceden iyi bildiği yolları karıştırmak
Bunun gibi belirtiler olduğu takdirde kişiler bir uzmana başvurmalıdır. Çünkü ne kadar erken fark edilirse tedavisi de o kadar kolay olacaktır. Kişisel bakımları yapamayanlar hastalığın son evresindeki kişilerdir. Bu dönemde bakıma muhtaç hale gelirler. Demans tedavisi günümüz koşullarında yoğun bir düzeyde ilgi görmektedir.
Demans Tedavisi Var Mıdır?
Maalesef kesin tedavisinin bulunmadığı hastalıklardan biridir. Ancak bazı ilaçlar kullanılarak belirtileri azaltılabilir. Hatta ilerlemesini yavaşlatmakta mümkündür. Aynı zamanda ilaçlar birlikte psikolojik terapilerin alınması da faydalıdır.
Bazı türleri geçici olabilmektedir. Çünkü bazı nedenlerden dolayı ortaya çıkmıştır. Bu nedenler vücuttaki belli maddelerin eksiğinden dolayıdır. Madde miktarları dengelenince hastalıkta giderilmiş olacaktır. Tedavisi de demans nedir sorusunun bir cevabı da beyin hücrelerinin zarar görmesidir. Ortaya çıkmasının birçok sebebi olabilir. Alzheimer başta olmak üzere alkol ya da madde kullanılması, Parkinson ve tümör en sık sebep olan durumlardır. Bu noktada demans rahatsızlığının hangi evrede olduğu önem kazanmaktadır.
Demans Hastalığının Evreleri
Erken, orta ve geç olmak üzere toplam üç evresi vardır. İlerlemesi yavaş gerçekleştiği için erken evrede pek fark edilmez. Bu ilk evrede bildiği yerlerde kaybolma, unutkanlık ve zamanı takip etmede zorlanma gibi belirtiler bulunmaktadır. Kendi evinde bile kaybolma, şahsi kişisel bakımında zorlanma, en son yaşananları unutmak gibi belirtiler ise orta evreye aittir.
Son evre olsa geçte ise yürümede zorlanma, en yakın tanıdıkları hatırlamama, zamanın ne olduğunu bilme gibi ileri bulgular vardır. Ayrıca saldırganlıkta da artış gözlemlenir. İlk evreden sona gelmek 3 ile 5 yıl gibi kısa bir süre içerisinde gerçekleşir.
İlgili Link: Hipertansiyon
Bazı çeşitleri vardır. Vasküler, Alzheimer, lewy cisimciği, karışık ve frontotemporal çeşitleridir. Alzheimer en çok görülen türüdür. Vasküler ise görülme sıklığı olarak ikinci sıradadır. Beyine kan götüren damarlarda sorun olduğunda meydana gelir.
İnme sonucunda oluşmaktadır. Lewy cisimciği beyinde fazla miktarda protein bulunmasıdır. Belirtisi ise rüya görme sırasında hareket etmektir. Karışık ise bunların birden fazlasının aynı anda görülmesidir. Genellikle 80 yaşın üzerinde olan yaşlı kişilerde rastlanmaktadır. Bütün bu bilgiler ışığında demans rahatsızlığının teşhis edilmesinde farklı teknik ve yöntemlerin başarılı bir şekilde uygulandığı da bilinmektedir.
Demans Teşhisinde Kullanılan Yöntemler
Her hastalığın tespit edilmesinde kullanılan yöntemler farklıdır. Aşağıda bu hastalığının teşhis edilmesindeki yöntemler belirtilmiştir.
- Nörolojik değerlendirmenin ve testlerin yapılması
- Gerekli kan tahlilleri
- Psikiyatri tarafından gerçekleştirilen değerlendirme
- Pet taraması
Bazı kan testlerinin sonucu teşhisi kolaylaştırır. Özellikle B12 vitamini ile tiroid değerleri bakılır. B12 vitaminin eksik olması ya da tiroid bezlerinde çalışma sıkıntısı bu hastalığının belirtileri arasında yer alır. Ayrıca omurilik sıvısının incelenmesi de gereklidir. Amiloid proteini beyin için oldukça önemlidir. Bunun beyindeki miktarını öğrenebilmenin yolu pet taramasıdır. Son olarak psikiyatri ve nöroloji bölümleri tarafından değerlendirme yapılarak sonuç kararlaştırılır. Bütün bu bilgiler ışığında; demans nedir? Sorusuna kısaca ‘’bunama’’ olarak yanıt vermek mümkündür.
