Akut koroner sendrom, kalbe ani ve azalmış kan akışıyla ilişkili olan bir dizi durumu ifade etmekte kullanılan bir terimdir.
Böyle bir durumun oluşması kalp krizine (miyokard enfarktüsü), hücre ölümüne, hasarlı ya da tahrip olmuş bir kalp dokusuna neden olabilmektedir. Öyle ki hücre ölümüne sebebiyet vermese dahi kan akışının azalmış olması kalbin çalışma şeklini değiştirerek yüksek kalp krizi riski olduğunu gösterebilir.
Akut koroner sendromunda çoğu zaman şiddetli bir göğüs ağrısı ya da rahatsızlığı gerçekleşir. Bu durum acil olarak tanı ve bakım gerektiren tıbbi bir durumdur. Uygulanacak olan tedavi kan akışını iyileştirmeyi, komplikasyonları tedavi etmeyi ve gelecekte olabilecek sorunların önüne geçmeyi hedefler.
Akut Koroner Sendrom Belirtileri
Akut koroner sendromunda belirtiler ve semptomlar çoğunlukla ani olarak başlarlar. Aşağıda yer alan belirtiler akut koroner sendromunda ortaya çıkabilecek olanlardır:
- Genel olarak basınç, ağrı, gerginlik ya da yanma olarak tanımlanabilen göğüs ağrısı (anjina) ya da rahatsızlığı
- Göğüsten başlayarak omuzlara, kollara, sırta, üst karına, boyuna ve çeneye yayılan ağrı
- Mide bulantısı
- Kusma
- Nefes darlığı
- Hazımsızlık
- Ani ve ağır şekilde terleme
- Baş dönmesi
- Bayılma
- Açıklanamayan ya da olağandan farklı olan yorgunluk
- Huzursuz ya da endişeli hissetme
Akut koroner sendromda en yaygın olan semptom göğüs ağrısı ya da rahatsızlığıdır. Bununla beraber ortaya çıkan belirtiler ya da semptomlar kişinin yaşına, cinsiyetine ve diğer tıbbi durumlarına bağlı olarak önemli ölçülerde değişebilirler. Kadın, yaşlı ya da diyabet hastası olan kişiler göğüs ağrısı ya da rahatsızlığı hissetmeden diğer belirti ve semptomlara sahip olabilirler.
Ne Zaman Doktora Gitmek Gerekir?
Akut koroner sendrom acil bir durumdur. Göğüs rahatsızlığı veya ağrısı yaşamı tehdit eden ciddi bir durumun habercisi olabilirler. Bu nedenle acil tanı ve uygun bakım için acil şekilde yardım çağırılmalıdır. Kişiler hastaneye kendileri gideceklerse araçlarını asla kendileri sürmemelidirler.
Akut Koroner Sendrom Tedavisi
Akut koroner sendromunda uygulanan tedavinin acil hedefleri aşağıdadır:
- Yaşanılan sıkıntı ve acının hafifletilmesi
- Kan akışının iyileştirilmesi
- Kalp işlevinin en hızlı ve iyi şekilde geri yüklenmesi
Uzun süreli tedavi hedefleri arasındaysa genel kalp fonksiyonun iyileştirilmesi, risk faktörlerinin yönetilmesi ve kalp krizi riskinin azaltılması yer alır. Doktorlar bu hedeflere ulaşabilmek için ilaç kombinasyonlardan ya da cerrahi prosedürlerden faydalanabilirler.
İlaçlar
Teşhise bağlı olarak acil ya da sürekli bakım için aşağıdaki ilaçlar kullanılabilir. Ayrı ayrı olarak kullanılabildikleri gibi hem acil hem de sürekli bakım için de bu ilaçlardan faydalanılabilir.
- Trombolitik
Trombolitik yani pıhtı çözücüler arteri bloke eden bir kan pıhtısının çözülmesindeyardımcıdırlar.
- Nitrogliserin
Kan damarlarını geçici olarak genişletirler ve kan akışını iyileştirirler.
- Antiplatelet İlaçlar
Kan pıhtılarının oluşmasında önleyici etki yaparlar. Aspirin, klopidogrel, prasugrel ve diğerlerini içerirler.
- Beta Blokerleri
Kalp kaslarının gevşemesinde ve kalp atış hızının yavaşlatılmasında etki ederler. Kalbe etki eden yükü hafifleterek kan basıncının düşmesini sağlarlar. Örnekleri arasında metoprolol ve nadolol yer alır. İlgili Link: Kalp Kapakçığı Kalınlaşması Nedenleri ve Tedavisi
- Anjiyotensin Dönüştürücü Enzim (ACE) İnhibitörleri
Kan damarlarını genişleterek kan akışının iyileştirilmesini sağlar. Bu sayede kalp daha iyi çalışır. Örnekleri arasında lisinopril, benazepril ve diğerleri yer alır.
- Anjiyotensin Reseptör bBokerleri (ARB’ler)
Kan basıncının kontrol edilmesinde yardımcıdırlar. Örnekleri arasında irbesartan, losartan ve diğerleri yer alır.
- Statinler
Kanda hareket halinde bulunan kolesterol miktarını düşürmede yardımcıdırlar. Ayrıca plak birikintilerini stabilize ederler ve yırtılma olasılığını düşürürler. Örnekleri arasında atorvastatin, simvastatin ve diğerleri yer alır.
Cerrahi ve Diğer Prosedürler
Doktorlar kalp kaslarına olan kan akışını düzeltebilmek için aşağıdaki prosedürlerden bazılarını önerebilirler:
- Anjiyoplasti ve Stentleme
Uygulamada arterin bloke ya da daralmış kısmına uzun ve küçük bir tüp (kateter) yerleştirilir. Kateterden geçirilen sönük balonlu bir tel, daralan alana gönderilir. Sonrasında balon şişirilir ve plak birikintileri arter duvarına sıkıştırılarak arter açılır. Atardamarın açık şekilde kalabilmesi için genel olarak arterde bir örgü tüp yani stent bırakılır.
- Koroner Bypass Cerrahisi
Prosedürde vücudun başka bir kısmından bir parça kan damarı (greft) alınır ve bloke edilmiş bir koroner arter etrafında dolanan yeni bir yol oluşturulur.
Akut Koroner Sendrom Doktor Randevusuna Hazırlanmak
Ani göğüs ağrısı ya da akut koroner sendromunda oluşabilen diğer belirtiler ortaya çıkarsa derhal acil servise başvurulmalıdır ya da 112 aranmalıdır.
Semptomu tanımlayabilmek acil sağlık ekibindeki kişilerin teşhis koymasına önemli ölçüde yardım olur. O nedenle aşağıda yer alan soruları cevaplamaya hazır olmak fayda sağlar: İlgili Link: Kalp Kapak Hastalıkları
- Belirti ve semptomlar ilk ne zaman ortaya çıktılar?
- Belirti ve semptomlar ne kadar sürüyor?
- Şu anda hangi belirti ve semptomları yaşıyorsunuz?
- Acınızı nasıl tarif edersiniz?
- Acınız nerede bulunuyor?
- Ağrınızın şiddetini 10 üzerinden değerlendirebilir misiniz?
- Semptomlarınızı daha kötü hale getiren ya da tam tersi iyileştiren bir durum gözlemlediniz mi?
