Aftöz ülser olarak da adlandırılan canker yaraları, ağzınızdaki yumuşak dokularda veya diş etlerinizin tabanında gelişen küçük, sığ lezyonlardır. Diğer yaralardan farklı olarak, dudak yaraları dudaklarınızın yüzeyinde meydana gelmez ve bulaşıcı değildir. Ancak ağrılı olabilirler, yemek yemeyi ve konuşmayı zorlaştırabilirler.
Çoğu Aft yaraları (pamukçuk) bir veya iki hafta içinde kendiliğinden kaybolur. Alışılmadık derecede büyük veya ağrılı pamukçuk yaraları veya iyileşmeyen Aft yaralarınız (pamukçuk) varsa doktorunuza veya diş hekiminize danışın.
Aft Yaraları (Pamukçuk) Belirtileri
Kanser yaralarının çoğu, beyaz veya sarı merkezi ve kırmızı bir kenarlığı olan yuvarlak şekilde veya ovaldir. Ağzınızın içinde, dilinizin üstünde veya altında, yanaklarınızın veya dudaklarınızın içinde, diş etlerinin dibinde veya yumuşak damakta oluşurlar. Yaraların ortaya çıkmasından bir veya iki gün önce karıncalanma veya yanma hissi yaşayabilirsiniz.
Minör, majör ve herpetiform yaralar dahil olmak üzere çeşitli tipte Aft yaraları vardır.
Küçük (Minör) Aft Yaraları
Küçük Aft yaraları en yaygın olanlarıdır:
- Genellikle küçük
- Oval kırmızı kenarlı
- Bir ila iki hafta içinde yara izi bırakmadan iyileşme
Büyük (Majör) Aft Yaraları
Büyük pamukçuk yaraları daha az görülür ve:
- Küçük Aft yaralarından daha büyük ve derindir
- Genellikle gözlemlenebilir kenarlıklar ile yuvarlaktır, ancak çok büyük olduğunda düzensiz kenarları olabilir
- Son derece acı verici olabilir
- İyileşmesi altı hafta kadar sürebilir ve geniş yara izi bırakabilir
Herpetiform Aft Yaraları
Herpetiform Aft yaraları nadirdir ve genellikle daha geç gelişir, ancak herpes virüs enfeksiyonundan kaynaklanmazlar. Bu pamukçuk yaraları:
- Nokta büyüklüğünde
- Genellikle 10 ila 100 yara kümesinde görülür, ancak büyük bir ülsere dönüşebilir
- Düzensiz kenarları vardır
- Bir ila iki hafta içinde yara izi bırakmadan iyileşme
Ne Zaman Doktora Görünmeli
Aşağıdaki semptomları deneyimlerseniz doktorunuza danışın:
- Olağandışı büyük pamukçuk yaraları
- Tekrarlayan yaralar, yenileri iyileşmeden önce gelişen yenileri
- İki hafta veya daha fazla süren kalıcı yaralar
- Dudakların içine uzanan yaralar (vermilyon sınırı)
- Kendi kendine bakım önlemleriyle kontrol edemediğiniz ağrı
- Yeme veya içme konusunda aşırı zorluk
- Aft yaraları ile birlikte yüksek ateş
Yaraları tetikleyen keskin diş yüzeyleriniz veya diş protezleriniz varsa diş hekiminize danışın.
Aft Yaraları (Pamukçuk) Nedenleri
Kanser yaralarının kesin nedeni belirsizdir, ancak araştırmacılar aynı kişide bile bir dizi faktörün salgınlara katkıda bulunduğundan şüphelenmektedir.
Aft yaraları için olası tetikleyiciler şunları içerir:
- Dişçilik müdahaleleri, aşırı fırçalama, spor aksilikleri veya kazara yanak ısırığı nedeniyle ağzınızda küçük bir yaralanma
- Sodyum lauril sülfat içeren diş macunları ve ağız gargaraları
- Gıda duyarlılıkları, özellikle çikolata, kahve, çilek, yumurta, fındık, peynir ve baharatlı veya asidik gıdalar
- B-12 vitamini, çinko, folat (folik asit) veya demir içermeyen bir diyet
- Ağızdaki bazı bakterilere alerjik bir cevap
- Helicobacter pylori, peptik ülserlere neden olan aynı bakteri
- Menstrüasyon sırasında hormonal kaymalar
- Duygusal stres
Aft yaraları ayrıca aşağıdakiler gibi belirli durumlar ve hastalıklar nedeniyle de ortaya çıkabilir:
- Çölyak hastalığı, glütene duyarlılığın neden olduğu ciddi bir bağırsak bozukluğu, çoğu tahılda bulunan bir protein
- Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları
- Behçet hastalığı, ağız dahil olmak üzere vücutta iltihaplanmaya neden olan nadir hastalıklar.
- Virüs ve bakteri gibi patojenler yerine ağzınızdaki sağlıklı hücrelere saldıran hatalı bir bağışıklık sistemi
- Bağışıklık sistemini baskılayan HIV / AIDS
Diğer yaraların aksine, Aft yaraları herpes virüs enfeksiyonları ile ilişkili değildir.
Aft Yaraları (Pamukçuk) Risk Faktörleri
Herkes Aft yaraları geliştirebilir. Ancak gençler ve genç yetişkinlerde daha sık görülürler ve kadınlarda daha yaygındır.
Sıklıkla tekrarlayan Aft yaraları olan kişilerde aile öyküsü olabilir. Bu kalıtım veya ortamdaki belirli gıdalar veya alerjenler gibi paylaşılan bir faktörden kaynaklanabilir.
Aft Yaraları (Pamukçuk) Önleme
Aft (Canker) yaraları sıklıkla tekrarlanır, ancak aşağıdaki ipuçlarını izleyerek sıklıklarını azaltabilirsiniz:
- Ne yediğinize dikkat edin. Ağzınızı tahriş eden yiyeceklerden kaçının. Bunlar fındık, cips, bazı baharatlar, tuzlu yiyecekler, ananas, greyfurt ve portakal gibi asidik meyveleri içerebilir. Hassasiyetiniz veya alerjiniz olan yiyeceklerden kaçının.
- Sağlıklı yiyecekler seçin. Beslenme yetersizliğini önlemeye yardımcı olmak için bol miktarda meyve, sebze ve tam tahıl yiyin.
- Ağız hijyeni alışkanlıklarına uyun. Yemeklerden sonra düzenli fırçalama ve günde bir kez diş ipi kullanmak ağzınızı temiz tutabilir ve ağrıyı tetikleyebilecek yiyeceklerden arındırılabilir. Hassas ağız dokularının tahriş olmasını önlemek için yumuşak bir fırça kullanın ve sodyum lauril sülfat içeren diş macunları ve ağız gargaralarından kaçının.
- Ağzınızı koruyun. Diş telleri veya diğer diş cihazlarınız varsa, keskin kenarları örtmek için diş hekiminize ortodontik mumlar sorun.
- Stresinizi azaltın. Pamukçuk yaralarınız stresle ilişkili gibi görünüyorsa, meditasyon gibi stres azaltma tekniklerini öğrenin ve kullanın.
Aft Yaraları (Pamukçuk) Teşhis
Aft yaralarını teşhis etmek için testlere gerek yoktur. Doktorunuz veya diş hekiminiz bunları görsel bir muayene ile tanımlayabilir. Bazı durumlarda, özellikle Aft yaralarınız (pamukçuk) şiddetli ve devam ediyorsa, diğer sağlık sorunlarını kontrol etmek amaçlı başka testleriniz olabilir.
Aft Yaraları (Pamukçuk) Tedavi
Tedavi genellikle bir veya iki hafta içinde kendi kendine temizlenen küçük Aft yaraları (pamukçuk) için gerekli değildir. Ancak büyük, kalıcı veya alışılmadık derecede ağrılı yaralar genellikle tıbbi bakıma ihtiyaç duyar. Bir dizi tedavi seçeneği mevcuttur. İlgili Link: Diş Fırçasının Kullanımı
Ağız Gargarası
Birkaç Aft yaralarınız (pamukçuk) varsa, doktorunuz ağrıyı ve iltihabı azaltmak için steroid deksametazon içeren bir ağız çalkalama sıvısı veya ağrıyı azaltmak için lidokain reçete edebilir.
Topikal Ürünler
Reçetesiz ve reçeteli satılan ürünler (macunlar, kremler, jeller veya sıvılar), Aft ortaya çıkar çıkmaz bireysel yaralara uygulanırsa ağrıyı hafifletebilir ve iyileşmeyi hızlandırabilir. Bazı ürünlerin aktif bileşenleri vardır, örneğin:
- Benzokain (Anbesol, Kank-A, Orabase, Zilactin-B)
- Fluosinonid (Lidex, Vanos)
- Hidrojen peroksit (Orajel Antiseptik Ağız Ağrısı için gargara, Peroksil)
Aktif maddeler içermeyenler de dahil olmak üzere Aft yaraları (pamukçuk) için birçok başka topikal ürün vardır. Sizin için hangisinin daha iyi olabileceği konusunda doktorunuza veya diş hekiminize danışın.
Oral ilaçlar
Ağız yaraları şiddetli olduğunda veya topikal tedavilere cevap vermediğinde oral ilaçlar kullanılabilir. Bunlar aşağıdakileri içerebilir:
- Kaplama maddesi olarak kullanılan bağırsak ülseri tedavisi sükralfat (Carafate) ve normalde gut tedavisinde kullanılan kolşisin gibi Aft (pamukçuk) tedavisi için özel olarak tasarlanmamış ilaçlar.
- Şiddetli Aft yaraları (pamukçuk) diğer tedavilere cevap vermediğinde oral steroid ilaçlar. Ancak ciddi yan etkiler nedeniyle, genellikle son çare olarak kullanılır.
Yaralara Koter Uygulaması
Koter sırasında, dokuyu yakmak veya yok etmek için bir alet veya kimyasal madde kullanılır.
- Debacterol, Aft yaraları (pamukçuk) ve diş eti problemlerini tedavi etmek için tasarlanmış topikal bir çözümdür. Pamukçuk yaralarını kimyasal olarak koterize eden bu ilaç iyileşme süresini yaklaşık bir haftaya düşürebilir.
- Gümüş nitrat, Aft yaralarına uygulanan (pamukçuk) kimyasal koter için başka bir seçenektir. İyileşmeyi hızlandırdığı söylenemez, ancak Aft (pamukçuk) ağrısının hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Besin Takviyeleri
Folat (folik asit), B-6 vitamini, B-12 vitamini veya çinko gibi önemli besinleri düşük miktarda tüketiyorsanız, doktorunuz besin takviyesi reçete edebilir.
İlgili Sağlık Sorunları
Aft yaralarınız (pamukçuk) daha ciddi bir sağlık sorunuyla ilgiliyse, doktorunuz altta yatan durumu tedavi edecektir.
